Giết con chim nhại - Harper Lee

Giết con chim nhại là một trong những tác phẩm của văn học Mỹ, từng nhận được giải Pulitzer, được dịch ra hơn bốn mươi thứ tiếng và dựng thành phim.

Mua sách tại đây

“Mùa hè sắp đến, Jem và tôi nôn nóng chờ đợi. Mùa hè là mùa tuyệt vời nhất của chúng tôi: ngủ trên chống ở hiên sau bọc của lưới; hoặc thử ngủ trong ngôi nhà trên cây; mùa hè có nhiều thứ ngon để ăn; nó là hàng ngàn màu sắc trên vùng đất khô nóng, nhưng trên hết, mùa hè là có Dill.”

Đối với mỗi người, tuổi thơ mang những màu sắc khác nhau. Có thể nó là một thước phim đen trắng trôi chậm và buồn bã, cũng có thể nó là một bức tranh ngập tràn màu sắc và tươi vui. Jem và Scout cũng từng trải qua một thời thơ ấu với những kỉ niệm vui buồn, có niềm hân hoan và cũng có cả sự đau khổ.

Giết con chim nhại là câu chuyện xoay quanh cuộc sống của 3 bố con Scout, Jem và bố Atticus trong ngôi nhà ở thị trấn Maycomb thuộc bang Alahama nước Mĩ. Scout, nhân vật chính và đồng thời cũng là người kể chuyện, đã tâm sự cùng độc giả về tuổi thơ của em: em sống trong một gia đình với một người bố Atticus nghiêm khắc nhưng ấm áp vô cùng, với người anh Jem nhân hậu và giàu lòng dũng cảm, bên cạnh đó mặc dù mồ côi mẹ, nhưng ông trời đã ban cho em một người mẹ Capurnia dịu dàng và rất yêu thương em.

Trong gia đình của 3 bố con nhà Finch, Carpurnia là một người giúp việc da màu, nhưng sự hiện diện của bà còn hơn cả thế. Người mẹ mất sớm, từ nhỏ Carpurnia đã thay Atticus chăm sóc hai đứa con của ông. Chúng hết lòng yêu quý bà và xem bà như một người mẹ thứ hai. Cả Carpurnia cũng thế, bà yêu thương chúng như những đứa con mình đẻ ra.

Còn về Atticus, ông là một người cha thấu hiểu tâm lí trẻ con. Khi một đứa trẻ hỏi bạn về một từ ngữ tục tĩu thì các bạn sẽ trả lời như thế nào? Lần đó, Scout đã hỏi người chú của mình “con điếm là gì vậy”, thì ông chú ấy đã lản tránh sang chuyện khác. Nhưng sau đó, bố Atticus đã trách rằng:

“Jack! Khi trẻ con hỏi chú điều gì thì hãy trả lời nó, vì thiện ý. Nhưng đừng bịa chuyện. Trẻ con là trẻ con, nhưng chúng có thể phát hiện sự lẩn tránh nhanh hơn người lớn, và sự lẩn tránh chỉ làm cho chúng bối rối. Chiều nay chú đã trả lời đúng, nhưng với những lí do sai. Ngôn ngữ bậy bạ là một chặng đường mà mọi trẻ con đều đi qua, và với thời gian nó sẽ chết, khi bọn trẻ biết ra rằng chúng không thể thu hút sự chú ý bằng cái thứ ngôn ngữ đó. Thói nóng nảy cũng không.”

Có hai điều đáng quý ở Atticus với tư cách là người cha: đó là sự lắng nghe ý kiến của những đứa con và đặt mình vào trẻ để thấu hiểu cho chúng. Đối với Jem và Scout, ông luôn dành cho chúng những bài học đáng quí, những bài học không mang nặng tính lí thuyết và áp đặt.

Đến phần hai câu chuyện, tác giả đã tập trung thể hiện nội dung chính của Giết con chim nhại. Đó là vấn đề phân biệt chủng tộc. Tại thị trấn Maycomb năm ấy, có một luật sư người da trắng đã dũng cảm đứng lên bảo vệ cho một người da đen bị buộc tội cưỡng hiếp. Chính vì hành động này mà 2 đứa con của ông phải chịu biết bao sự miệt thị, khinh thường từ bạn bè, những người hàng xóm, đến cả một cộng đồng. Nhưng không vì thế mà 2 đứa trẻ sinh lòng ghét cha. Trái lại, chúng lại rất thấu hiểu và thương cha. Dưới góc nhìn của một Scout chỉ mới 6 tuổi, một xã hội đầy sự bất công, nghịch lý hiện ra một cách chân thật và cảm động, và từ đó câu chuyện cũng khiến mình suy nghĩ: Liệu xã hội đó có phải là một môi trường tốt để giáo dục trẻ hay không?

Còn về những người da màu, họ không đáng để bị người ta kì thị cũng như không có lí do gì mà phải mặc cảm về sự tồn tại của mình. Họ sống một cách bình lặng và giản dị. Chính những con người bình dị ấy, họ đã đem đến cho đời một chút gì đó dịu ngọt từ sự yêu thương, lòng nhân hậu, nhưng cũng pha lẫn cái đắng cay, chua chát từ ánh mắt kì thị, thành kiến của người đời. Họ chính là những chú chim mà nhà văn đã từng nhắc đến, nếu đã từng đọc cuốn sách này, bạn sẽ thấy hình ảnh lòai chim nhại được xuất hiện xuyên suốt câu chuyện như một dụng ý để biểu tượng cho sự trong sáng và tinh khiết của những người da màu.

TÁC GIẢ

Nelle Harper Lee sinh năm 1926 tại thị trấn Monroeville thuộc tiểu bang Alabama, Hoa Kỳ. Bà là nhà văn Mỹ nổi tiếng với tiểu thuyết Giết con chim nhại viết về vấn đề phân biệt chủng tộc mà cá nhân bà đã chứng kiến khi còn ở thị trấn quê nhà. Năm 2007, nhà văn vinh dự được tổng thống George Walker Bush trao Huân chương Tự do Tổng thống Hoa Kỳ, vì những đóng góp của bà cho nền văn học Mỹ.

Mua sách tại đây: Giết con chim nhại